พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ. ศ. 2554. พิมพ์ครั้งที่ ๒, กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน, 2556. 1, 544 หน้า. ISBN 978-616-7073-80-4 Collins, Steven (1998), Nirvana and Other Buddhist Felicities, Cambridge University Press Collins, Steven (2010), Nirvana: Concept, Imagery, Narrative, Cambridge University Press
อุเบกขา ความมีใจเป็นกลาง คือ วางจิตเรียบสงบ สม่ำเสมอเที่ยงตรงดุจตราชั่ง มองเห็นมนุษย์สัตว์ทั้งหลายได้รับผลดีร้ายตามเหตุปัจจัยที่ประกอบ ไม่เอนเอียงไปด้วยชอบหรือชัง จ. อาหาเร ปฏิกูลสัญญา กำหนดหมายความเป็นปฏิกูลในอาหาร ฉ. จตุธาตุววัฏฐาน กำหนดพิจารณาธาตุ ๔ คือ พิจารณาเห็นร่างกายของตน โดยสักว่าเป็นธาตุ ๔ แต่ละอย่างๆ ช. อรูป หรือ อารุปป์ ๔ ได้แก่ กำหนดภาวะที่เป็นอรูปธรรมเป็นอารมณ์ ใช้ได้เฉพาะผู้ที่เพ่งกสิณ ๙ อย่างแรก ข้อใดข้อหนึ่ง จนได้จตุตถฌานมาแล้ว ฯลฯ กัมมัฏฐาน ๔๐ นั้น นอกจากเหมาะกับจริตที่ต่างกันแล้ว ยังต่างกันโดยผลสำเร็จที่สามารถให้เกิดขึ้น สูงต่ำ มากน้อยกว่ากันด้วย คือมีขอบเขตในการให้เกิดสมาธิระดับต่างๆ ไม่เท่ากัน อนึ่ง ท่านเตือนว่า เรื่องกรรมฐานที่เหมาะกับจริตต่างๆนั้น อย่าถึงกับถือตายตัวทีเดียวว่าเป็นอย่างที่ได้แสดงไว้ พูดอย่างกว้างๆ แล้ว กรรมฐานทุกอย่าง ก็เป็นประโยชน์ช่วยข่มอกุศล และเกื้อกูล หนุนกุศลธรรมได้ทั้งนั้น (วิสุทธิ. 1/145) โดยเฉพาะข้อ ๘ กาย คตา-สติ กับ ข้อ ๙ อานาปาน -สติ ถูกนำมาอ้างอิงบ่อยกว่าเพื่อน ที่ถูกอ้างบ่อย น่าจะอ่านถึงบท สำเร็จรูป ว่ามันละนั่นนี่โน่นได้ ให้ถึงนั่นนี่โน่นได้ ตัวอย่างหนึ่ง ความจริง ยังมีขั้นฝึกหัดพัฒนาจิต นี่ต้องไปทำ พูดได้บ้างนิดหน่อยพอเข้าใจแล้วไปทำ Create Date: 17 มีนาคม 2565 Last Update: 18 มีนาคม 2565 15:22:35 น.